NVAB: Nieuwe balans verzuim en preventie nodig

Nu volgens het Capaciteitsorgaan het tekort aan bedrijfsartsen blijft toenemen, is er voor de NVAB maar één conclusie mogelijk. De rijksoverheid moet de opleiding tot bedrijfsarts zo snel mogelijk  publiek gaan financieren¹, anders is de arbeidsgerelateerde zorg niet houdbaar. Met het oog op de langere termijn adviseert het Capaciteitsorgaan om daarnaast opties te onderzoeken om inzet van de bedrijfsarts te optimaliseren. Dit advies voor de verdere toekomst neemt de NVAB zeker ter harte. Sterker nog: we zijn al volop mee bezig.

Verzuimbegeleiding en preventie kunnen niet zonder elkaar

‘We willen vooral graag een nieuwe balans vinden tussen verzuimbegeleiding en preventie,’ zegt directeur van het NVAB Kwaliteitsbureau Gijsbert van Lomwel. ‘Ook omdat het eerste natuurlijk minder nodig is als je het laatste beter voor elkaar hebt. De wet kent de bedrijfsarts bij beide activiteiten een sleutelrol toe, en bij goede uitvoering versterken ze elkaar. Vanuit die gedachte hebben wij de Preventiecyclus² ontwikkeld, een praktische tool om bevindingen in de spreekkamer te vertalen naar preventief advies aan de werkgever.’

Vraag naar verzuimbegeleiding gaat nu door het dak

Er is echter nog het nodige te winnen. Van Lomwel: ‘Het is een bekend gegeven dat bedrijfsartsen in de loop der jaren vooral in de rol van verzuimbegeleider terecht zijn gekomen. In 2018 is de Arbowet nog gewijzigd om meer tijd en aandacht voor preventie te realiseren. Veel leden van onze achterban willen dat ook graag, maar het tekort aan bedrijfsartsen maakt dit zeer uitdagend. Helemaal nu gelijktijdig het verzuim oploopt³. Als de vraag naar verzuimbegeleiding door het dak gaat, schieten andere zaken er gemakkelijk bij in.’

Samenwerking is een sleutelbegrip

Bij het realiseren van de gewenste balans is samenwerking voor de NVAB een sleutelbegrip. NVAB-voorzitter Boyd Thijssens: ‘Om met preventie te beginnen: die realiseer je natuurlijk niet alleen. Bedrijfsartsen moeten en willen hierbij nauw samenwerken met de andere kerndeskundigen. Op verenigingsniveau doen we dit ook, bijvoorbeeld door samen op te trekken in Arbokennisnet⁴ en eerder bij de kennisnieuwsbrieven over Covid-19⁵.’

We moeten nog meer kijken naar toegevoegde waarde

Bij verzuimbegeleiding zullen bedrijfsartsen volgens Thijssens nog nadrukkelijker moeten kijken waar precies hun toegevoegde waarde zit. ‘De NVAB speelt bewust een actieve rol in de discussie over taakdelegatie en voorbehouden handelingen. Ons Standpunt taakdelegatie en supervisie⁶ maakt duidelijk hoe je op verantwoorde wijze samen kunt werken met aiossen, basisartsen en andere beroepsgroepen zoals casemanagers en praktijkondersteuners. Zo helpen we bedrijfsartsen om een nieuwe balans te vinden tussen verzuimbegeleiding en preventie.’ Van Lomwel: ‘Met als aandachtspunten dat alleen de bedrijfsarts zélf bepaalt waar hij wel of niet nodig is, en dat vrijkomende capaciteit ook echt naar preventie gaat. Niet naar nog meer ingewikkelde spreekuren.’

Overheid moet strikter handhaven op preventie

Thijssens benadrukt dat samenwerking en taakdelegatie hoogstens een deel van de oplossing zijn voor het tekort aan bedrijfsartsen. ‘Het Capaciteitsorgaan schrijft terecht dat dit een oplossing is voor de langere termijn, en dat de focus nu eerst moet liggen op financiering van de opleiding door de rijksoverheid.’ Daarnaast zou de overheid wat hem betreft de vraag naar verzuimbegeleiding moeten bijsturen, door op het gebied van preventie beduidend strikter te handhaven. ‘De Arbowet biedt daar ook grond voor. Maar in ons missie, visie & strategiedocument⁷ constateren we dat de naleving van basisvereisten in de Arbowet veel te wensen overlaat. Bijna de helft de werkgevers heeft niet eens een risico-inventarisatie en -evaluatie. En in de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden⁸ zegt 9,8% van de werknemers geen toegang te hebben tot de bedrijfsarts, nog eens 25,2% weet het niet. Dit lijken me cijfers waar ook de onlangs geïnstalleerde Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel⁹ (OCTAS) iets mee moet. Ik constateer alvast dat de focus in ons land niet werkelijk op preventie ligt. En dat de vraag naar verzuimbegeleiding op deze manier eerder groter wordt dan kleiner.’