Themapagina: overgang en werk
In Nederland zijn meer dan 1,7 miljoen vrouwen in de levensfase waar overgangsklachten een grote rol spelen. Iedere vrouw heeft recht op een goede kwaliteit van leven, werk en zorg tijdens de overgang. Er is nog relatief weinig aandacht voor dit verborgen participatielek. De NVAB wil de werkvloer overgangsvriendelijker maken, het welzijn en de gezondheid van vrouwen in deze leeftijdsfase verhogen en belemmering van werk door overgangsklachten zoveel mogelijk helpen beperken. Zorgprofessionals, beleidsbepalers en werkgevers moeten zorgdragen voor een open, veilige en inclusieve werkvloer met betrekking tot de overgang. Onder meer door het gesprek op gang te brengen.
Bekijk ook de uitzending van Pointer over Overgang en Werk van 24 december 2023
Standpunt Overgang en werk
De helft van de totale werkpopulatie bestaat uit vrouwen. Voor werkgevers en werknemers is het van groot belang om vrouwen te helpen bij aan het werk blijven tijdens de overgang. Werk is belangrijk voor kwaliteit van leven en het behoud van onze welvaart. Daarom stelde de NVAB, samen met de Dutch Menopause Society (DMS), in 2021 een standpunt op: "Iedere vrouw heeft recht op een goede kwaliteit van leven, werk en zorg tijdens de overgang." De bedrijfsarts is de aangewezen zorgprofessional om het voortouw te nemen in preventie van gezondheidsschade door de overgang.
De Publieke Tribune
Zondag 4 december 2022 stond tv-programma De Publieke Tribune van Human in het teken van overgang en werk. Vanuit Den Haag sprak de presentator met vrouwen die weten hoe het is om in de overgang te zitten en Loes Mulder, secretaris-generaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Bedrijfsarts Sophia Franklin luistert en denkt kritisch mee.
Helft werknemers in overgang ondervindt hinder op werk (TNO, CBS)
Uit onderzoekt in 2021 blijkt dat bij 173.000 vrouwelijke werknemers overgangsklachten weleens invloed op hun werk hadden. Dit komt overeen met 55 procent van alle vrouwelijke werknemers in de overgang. Bij 8 procent speelde dit dagelijks, 9 procent had er wekelijks last van. Dit melden het CBS en TNO op basis van een vervolgmeting van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA).
Bekijk de resultaten van het onderzoek op www.tno.nl of bij www.cbs.nl
Werken tijdens de overgang - onderzoek RIVM
Het RIVM onderzocht hoe vaak werkende vrouwen in Nederland last hebben van overgangsklachten. Ook keek het RIVM naar het verband van deze klachten met het functioneren op het werk. Meer dan 12 duizend werkende vrouwen tussen de 40 en 66 jaar vulden hiervoor een vragenlijst in.
In de media
'Doorbreek taboe rond overgang' (Binnenlandsbestuur.nl, 9 juni 2022)
De overgang is een groot taboe op het werk. ‘Miljoenen vrouwen lijden in stilte’ (Trouw, 20 mei 2022)
‘Demedicaliseren van overgangsklachten is niet de oplossing’ (TBV-online, 17 februari 2022)
Handreiking De overgang en werk
De Stichting van de Arbeid publiceerde een handreiking De overgang en werk. Daarmee willen zij een bijdrage leveren aan het doorbreken van het taboe en werkgevers en werknemers handvatten bieden om de overgang bespreekbaar te maken.
Overgang uit taboesfeer
Rulanda van Kruysbergen, NVAB-lid en expert op het gebied van de overgang sprak met de Telegraaf: De overgang levert (te) veel schade op voor de gezondheid van vrouwen én voor de economie en moet voor eens en altijd uit de taboesfeer gehaald worden. Daarin hebben politiek, werkgevers én vrouwen zelf een rol, zegt Van Kruysbergen.
Als bedrijfsarts maak je het verschil!
Zes dingen die jij kunt doen om een bijdrage te leveren:
- Zorg voor voldoende kennis en kunde over overgang en werk, bij jezelf en bij anderen.
- Vergroot je zichtbaarheid op de werkvloer, zodat werkgevers, vrouwen en collega-zorgverleners je weten te vinden.
- Zet preventie voorop: voorkom functioneringsproblemen zo veel mogelijk.
- Bied vrouwen begeleiding en advies bij overgangsklachten en moeite met functioneren.
- Analyseer de invloed van arbeidsomstandigheden op de overgangsklachten.
- Adviseer werkgevers hoe ze vrouwen voor de werkvloer kunnen behouden.
In de praktische gids 'Aan de slag met het NVAB-standpunt Overgang en werk' vind je concrete handreikingen om invulling te geven aan jouw rol op dit onderwerp. Ook vind je verdere toelichting op het standpunt, het belang van meer aandacht voor dit onderwerp en de huidige situatie.
Download de gids 'Aan de slag met het NVAB-standpunt Overgang en werk'
Werkende vrouwen in de overgang willen meer ondersteuning
Op 20 mei publiceerde de NOS artikelen over overgang en werk: Pijnklachten, concentratieproblemen en angstaanvallen: klachten die je niet meteen koppelt aan de overgang, maar waar wel veel vrouwen in de overgang last van krijgen. Ruim de helft van deze vrouwen heeft zoveel last van gezondheidsklachten dat het hun functioneren op de werkvloer in de weg staat.
Management rondom menopauze
De richtlijn Management rondom menopauze, richtlijnendatabase, bevat een bijzondere bijlage. Namelijk de 'Praktische handleiding hormoonsuppletietherapie (HST)'. Daarin vind je de huidige consensus rond de behandeling van overgangsklachten.
Verminderde arbeidsparticipatie van vrouwen vanaf 45 jaar
Meer dan 1.7 miljoen werkende Nederlandse vrouwen zijn 45 jaar of ouder. Van vrouwen in deze leeftijd is bekend dat zij vaker dan mannen minder gaan werken. Bovendien komen vrouwen die menstrueren op latere leeftijd in de overgang wat ook invloed kan hebben op hun arbeidsparticipatie. Om te weten hoeveel en welke 45+ vrouwen minder gaan werken, loopt het onderzoeksproject 'Verminderde arbeidsparticipatie in de leeftijd van de overgang, een analyse van de rol van sekse, gender en etniciteit' via ZonMw. Lees meer en bekijk de eerste resultaten
bronnen: NVAB-standpunt, * ZonMW, ** TNO
Wereld Menopauzedag
Op dinsdag 18 oktober is het Wereld Menopauzedag.
Wegwijzer
Online is veel te vinden over de overgang of menopauze. Veel (inter)nationale websites bieden specifieke scholing, informatie of brochures aan. Zie onder andere:
Voor professionals
- Dutch Menopause Society (DMS), zie bijvoorbeeld de video's voor zorgverleners
- Arboportaal over de overgang en werk
- The British Menopause Society (BMS), hier vind je veel informatie, ook vanuit bedrijfsgeneeskundig perspectief. Zie bijvoorbeeld 'Menopause and the Workplace Guidance: what to consider' bij tools voor zorgverleners
- The European Menopause and Andropause Society (EMAS), hier vind je verschillende richtlijnen, trainingen en werkgerelateerde informatie.
- International Menopause Society (IMS), bron van wetenschappelijke, algemene informatie over de overgang voor zorgverleners
- Womens Health Concern, algemene informatie voor publiek en professionals. Ook over menopauze op het werk.
- The North American Menopause Society (NAMS), veel klinische informatie voor zorgverleners en vrouwen zelf. Met onder meer webinars, presentaties en video's.
Voor werkgevers en vrouwen in de overgang
- Vrouwen in de overgang, onafhankelijk platform dat up-to-date informatie geeft over de overgang
- Womens Health Concern, algemene informatie voor publiek en professionals. Ook over menopauze op het werk