Zorg als sociale kwestie; medische klachten als uitkomst van maatschappelijke ongelijkheid - prof.dr. Jet Bussemaker, hoogleraar
Terug naar overzicht BG dagen 2019
“Mijn opa was huisarts in het groene hart. Met een praktijk en apotheek aan huis. Ik logeerde daar vaak en alles draaide om zorg. Hij kende niet alleen de ziektes, maar ook wat er speelde in hun omgeving. Wat hun dromen waren, hun verlangens. “Aan de hand van deze persoonlijke anekdote stelt Bussemaker de aanwezigen een gewetensvraag: “Tegenwoordig kunnen we veel meer en zijn veel beter in het diagnosticeren. Maar zijn we ook in alle opzichten in staat tot betere zorg? Zien we de mens als meer dan de drager van de ziekte?”
Bedrijfsarts onmisbare schakel
Prof.dr. Jet Bussemaker grijpt de kans op het podium aan om te laten zien wat de bedrijfsarts zelf kan doen om de zorg te veranderen: “De bedrijfsarts is een onmisbare schakel tussen werk en zorg. Een scharnierfunctie tussen al die verschillende terreinen. Juist daar kun je laten dat het anders kan. Naar Tjeenk Willink: denk groot, doe klein”.
Meer kennis is beter?
En het moet anders in de zorg, betoogt Bussemaker: ”We zien een onstuitbare groei in uitgaven, nu 100 miljard, wat tot 2040 gaat verdubbelen. Los daarvan krijgen we in de toekomst een enorm arbeidsmarktprobleem. Als we meer ouderen, minder mantelzorgers, meer technische kennis hebben, mensen eerder uitbehandeld zijn, maar daarna wel nog ondersteuning nodig hebben. Sluit technologie altijd aan bij wat mensen kunnen en nodig hebben? Er komen meer verschillen tussen patiënt en burger. We investeren meer in algemene achterstand en preventiebeleid, maar het lijkt wel alsof de verschillen groter worden. Hoger opgeleiden weten wat ze met die kennis moeten doen, maar anderen niet. Het heeft niet met één aspect te maken. Al deze aspecten zijn op een ingewikkelde manier aan elkaar gerelateerd.
Zelf stappen zetten
De enige zekerheid is dat alles verandert. Het zijn disruptieve tijden, aldus Bussemaker. “Als professional kun je denken: wij hebben onze eigen regels en protocollen, ik heb hier niets mee te maken. Maar met deze disruptieve veranderingen en een overheid die compromissen moet sluiten, zul je zelf initiatieven moeten nemen. Mensen hebben het gevoel dat het niet mag van de minister of het bestuur. Maar mijn ervaring is dat er veel meer ruimte is dan je vaak denkt. Je kunt het niet in je eentje oplossen, maar je kunt wel in je eentje stappen zetten”
Waar dan te beginnen? Bussemaker moedigt aan: “Benut de ruimte die er is. Ontwikkel best practices en deel ze met anderen, laat ook de ongemakkelijke feiten zien, bijvoorbeeld door verhalen. Maak mensen ervan bewust wat er anders moet en ga het gesprek met elkaar aan.”