Herstel en re-integratie van werknemers na verblijf op de intensive care
IC-opname door COVID-19 gaat vaak gepaard met langere IC-verblijfsduur (>7 dagen). Dit geeft een verhoogd risico op het Post Intensive Care Syndroom (PICS). Deze aandoening is nog tamelijk onbekend binnen de arbeidsgerelateerde zorg. Het is belangrijk dat bedrijfsartsen, arboverpleegkundigen en andere betrokkenen mogelijke symptomen herkennen en bespreekbaar maken bij werknemer en werkgever. Dit kan voorkomen dat de mogelijkheden van de werkende worden overschat en er te hoge eisen worden gesteld bij de terugkeer naar werk. Er is op dit moment helaas nog geen wetenschappelijke literatuur beschikbaar over optimale nazorg voor patiënten met COVID-19 en hun naasten. Hetzelfde geldt voor de effectiviteit van specifieke (revalidatie)behandelingen. Het Longfonds roept patiënten op zich te melden en hun ervaringen en behoeften te delen. In lijn met het Standpunt nazorg COVID19 (april 2020) van de Federatie van Medisch Specialisten baseren we ons hier op al bekende literatuur.
- PICS is sinds 2012 de officiële aanduiding voor een verzameling fysieke, psychische en cognitieve problemen als gevolg van verblijf op de IC die samen of afzonderlijk leiden tot een verminderde kwaliteit van leven.
- In normale jaren komen in Nederland ongeveer 80.000 ernstig zieke mensen op een IC terecht. Volgens schattingen krijgt ongeveer de helft hiervan te maken met PICS.
- PICS-klachten komen bovenop de gezondheidsproblemen van de oorspronkelijke ziekte. De ernst en aard en dus ook het revalidatie- en herstelproces kunnen per persoon verschillen.
- Een werknemer hoeft niet per definitie zelf op de IC te hebben gelegen om PICS te ontwikkelen. De psychische klachten komen ook voor bij directbetrokkenen en naasten van de patiënt. Dit noemen we Post Intensive Care Syndroom Familie (PICS-F).
- Doordat PICS-klachten soms langdurig aanhouden, kunnen veranderingen op sociaal-maatschappelijk gebied optreden. De helft van de IC-patiënten is na een jaar nog niet aan het werk, een derde komt nooit meer aan de slag. Dit kan weer andere problemen met zich meebrengen, zoals verlies van inkomen.
- Het is essentieel dat werkenden met PICS-klachten goede nazorg krijgen. Diverse ziekenhuizen hebben hiervoor speciale IC-nazorgpoli’s. Bij het opstellen en evalueren van terugkeerplannen is vroegtijdige afstemming met de revalidatiearts, fysiotherapeut en/of psycholoog gewenst.
- De Stichting FCIC en de patiëntenorganisatie IC Connect bundelen informatie over PICS en volgen de ontwikkelingen rond COVID-19 op de voet. Ook het Nationaal Psychotrauma Centrum biedt nuttige informatie. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft een toegankelijke patiëntenfolder.