Rookvrij werken aan huis? Breng het onder de aandacht

In de Tabakswet staat dat werknemers recht hebben op een rookvrije werkplek. Voor werkenden die bij iemand aan huis werken, zoals in de thuiszorg, is de werkplek echter lang niet altijd rookvrij. Hier strijden twee rechten met elkaar om voorrang: het recht van de werkende op een gezonde – en dus rookvrije - werkplek en het recht van de cliënt op vrijheid in diens persoonlijke levenssfeer. Het is onbekend hoeveel werkenden hoe vaak en hoe lang aan rook worden blootgesteld. Dit maakt het ingewikkeld én laag op de agenda van de werkgever. Toch is het de verantwoordelijkheid van de werkgever om de werknemer te beschermen tegen de gezondheidsrisico’s van het werk. Ook van meeroken.

Tabakswet regelt waar wel en niet mag worden gerookt

Nog even de regels. De Tabakswet regelt waar wel en niet mag worden gerookt. Zo mag niet worden gerookt in “een ruimte, gebouw of inrichting waar een werknemer zijn werkzaamheden verricht of pleegt te verrichten”. Recent is het sluiten van rookruimtes in alle sectoren hieraan toegevoegd, voor de horeca en de (semi-)publieke sector gold dit al. De werkgever is hier verantwoordelijk voor, hij moet ervoor zorgen dat de wet nageleefd wordt. Maar er zijn uitzonderingen op de regel. In het Tabaks- en rookwarenbesluit staat dat dit verbod niet geldt “in ruimten waar geen inbreuk mag worden gemaakt op de persoonlijke levenssfeer”. Lees: thuis.

Vraag in de RI&E naar meeroken

Wat kun je als bedrijfsarts nu doen met ‘thuis’ als werkplek, zoals de thuiszorg, ambulante hulpverlening, dienstverlening aan huis? Dan geldt de Arbowet. De werkgever heeft de plicht te zorgen voor een gezonde werkplek. Om de risico’s in kaart te brengen, dient de werkgever een RI&E op te stellen. Dit biedt een goede gelegenheid om naar meeroken door de werkende te vragen. Dit lijkt nog niet vaak te gebeuren, maar gezien de evidente gezondheidsrisico’s van meeroken is het essentieel dat je daar als werkgever en bedrijfsarts oog voor hebt. Met de informatie uit de RI&E kun je als bedrijfsarts met de OR en de werkgever praten over het arbobeleid en hoe meeroken daarin thuis hoort.

Breng het onder de aandacht

Dus bij aan huis werken kan de rookvrije werkplek in het geding komen door de zwaarwegende vrijheid in de persoonlijke levenssfeer. Gelet op de gevolgen van meeroken is het aan de bedrijfsarts om het belang van een rookvrije werkplek onder de aandacht van werkgevers in de zorg, de dienstverlening en andere sectoren te brengen. Door bij de RI&E het onderwerp expliciet mee te nemen, kun je toch gericht met de organisatie in gesprek wanneer meeroken voorkomt tijdens het werk.

Of de persoonlijke levenssfeer belangrijker is dan de persoonlijke gezondheid is een vraag voor de politiek. Voordat deze uitzondering uit het Tabaksbesluit wordt gehaald zullen er heel veel RI&E’s zijn opgesteld. Juist daarin ligt de mogelijkheid voor de bedrijfsarts om bij te dragen aan gezonde werkplekken.