Harm reduction. Het greenwashing van de tabaksfabrikant

23 september 2021

Stoppen met roken is de beste optie voor de gezondheid. Toch roken nog steeds veel mensen. Fabrikanten brengen daarom producten op de markt met een directe of indirecte claim dat ze minder schadelijk zijn voor de gezondheid dan conventionele tabaksproducten. Dit nieuwe frame kan echter ook vooral als doel hebben het gebruik van nicotinehoudende producten op peil te houden. Bovendien geldt voor deze producten niet dezelfde regelgeving als voor sigaretten en dergelijke. De Wereldgezondheidsorganisatie publiceerde 22 september jl. een nieuw onderzoeksrapport waarmee zij overheden oproepen om deze 'heated tobacco products' onder zeer strenge regelgeving te vatten ter bescherming van de gezondheid. 

Verhitten in plaats van verbranden

De oplossing die Philip Morris biedt is het verhitten van tabak in plaats van het verbranden ervan, zoals in een sigaret. Zij noemen dit rookloos roken onder de merknaam ‘IQOS’, wat staat voor ‘I Quit Ordinary Smoking’. De fabrikant beweert dat het verhitten van tabak minder schadelijk is voor de gezondheid van de gebruiker. Op die manier draagt het bij aan de reductie van de schadelijkheid van tabak. Ook zegt men met IQOS een middel te hebben om rokers te helpen bij het stoppen met roken van tabakssigaretten. 

Het RIVM laat in de publicatie ‘Nieuwsoortige tabaksproducten die worden verhit’ zien dat het die verminderde schadelijkheid tegenvalt. Zij onderzochten de emissies van de tabaksstick in een verhittingsapparaat. Uit hun onderzoek blijkt dat de hoeveelheid nicotine die vrijkomt onafhankelijk is van de manier van roken en de temperatuur. Pas bij een derde keer gebruiken van dezelfde tabaksstick komt er geen nicotine meer vrij. Ook komt een aantal bekende schadelijke stoffen uit tabaksrook ook vrij uit deze tabaksstick met de IQOS. 

Claim 'minder schadelijk' is voorbarig

De schadelijkheid van tabaksrook treedt pas na jaren op. Omdat de IQOS pas sinds kort op de markt is, is nog niet te zeggen in hoeverre deze nieuwe toepassing van tabak op termijn dezelfde schadelijkheid met zich mee zal brengen. Gelet op de aard van de emissies mag je echter veronderstellen dat het voorbarig is om te claimen dat verhitte tabak minder schadelijk. 
Het RIVM-onderzoek bespreek ook de schadelijkheid voor omstanders: er komen, hoewel minder, nog steeds vaste deeltjes in de lucht vrijkomen door verhitte tabak. Deze deeltjes kunnen dus door omstanders worden ingeademd en zo tot beschadiging leiden. 

Kortom, harm reduction is in de context van tabak een wolf in schaapskleren. Stoppen met roken blijft het beste voor de gezondheid van de roker en diens omgeving. 

Wegwijzer Rookvrije Organisatie voor bedrijfsartsen

Kijk voor praktische tips en informatie over stoppen met roken en de rookvrije organisatie op voor de bedrijfsarts www.rookvrijwerken.nl

Zie ook