Van hard werken gaat niemand dood, want werken is gezond. Toch?
Mis, dit gaat alleen op als het ook gezond werk is. Onderzoek toont namelijk een opvallende gezondheidsparadox aan: zware fysieke activiteit tijdens het werk verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en mortaliteit. Van sporten in de vrije tijd word je juist gezonder. Hoe kan dat?
Op de extra ledenbijeenkomst van 3 oktober j.l. gingen onderzoekers Pieter Coenen en hoogleraar Allard van der Beek met de aanwezige bedrijfsartsen in discussie over deze opvallende tegenstelling. Met de resultaten uit deze discussie gaat het bestuur aan de slag om een NVAB-standpunt om een maatschappelijke discussie te starten. Het bestuur denkt daarbij aan symposium in 2020 waarbij alle relevante partijen worden uitgenodigd om de discussie aan te gaan over het borgen van duurzame inzetbaarheid tijdens fysiek zware arbeid.
Zware beroepen kunnen schadelijk zijn
Fysiek actief zijn door sport en recreatie bevordert de gezondheid. Er komt steeds meer bewijs dat beroepsmatige fysieke activiteit (de zware beroepen) de gezondheid niet bevordert en zelfs schadelijk kan zijn. Voor een aanzienlijk deel van de volwassen bevolking vormt de werkplek echter de belangrijkste omgeving om fysiek actief te zijn.
Schade voorkomen
Werkenden in vele beroepen, zoals bouw, schoonmaak, afvalinzameling, ouderenzorg, landbouw en in de productie, zijn gedurende het grootste deel van het jaar fysiek actief gedurende grote delen van hun werkdagen. Ondanks deze fysieke activiteiten op hun werk hebben praktisch geschoolden vaak een relatief slechte(re) gezondheid.
Hoe verklaren we deze gezondheidsparadox en hoe ga je hier als bedrijfsarts hier mee om in je dagelijkse praktijk? Hoe kan deze groep gezond het pensioen halen? Welke preventieve maatregelen zijn mogelijk?
De bedrijfsarts staat nu voor de vraag: wat kan ik - samen met andere arboprofessionals - (preventief) doen? Daarom willen we een standpunt ontwikkelen waarmee we de bedrijfsarts in de praktijk ondersteunen bij gesprekken en interventies met werkgever en werknemer. Een eerste stap is gezet met de extra ledenbijeenkomst van 3 oktober 2019. Vanuit drie gezichtspunten bezien - werknemer, werksituatie en maatschappij - zijn veel mogelijkheden en oplossingen geïnventariseerd. Van technologie om fysiek zwaar werk lichter te maken tot goed loopbaanbeleid. Met deze inbreng gaat het NVAB-bestuur aan de slag voor een standpunt.
Vast een tipje van de sluier: In de fase voor klachten (primaire preventie) zijn leefstijl, loopbaanontwikkeling belangrijke aspecten. Immers, werken (en blijven werken) is gezond, mits het gezond werk is. Naast leefstijladviezen is optimalisatie van arbeidsomstandigheden (arbeidsbelasting) de belangrijkste pijler voor het verdere beloop van de gezondheidstoestand (belastbaarheid). Wanneer er klachten zijn, gaat het over secundaire preventie en is maatwerk nodig: de gezondheidstoestand van ouderen is heel divers. Bovendien neemt de kans op gezondheidsproblemen, door bijvoorbeeld chronische aandoeningen, met de leeftijd toe. Langer doorwerken kan dan lastig zijn. Deze constatering nemen we mee bij het formuleren van het NVAB-standpunt.
Relevante onderzoeken op dit gebied
1. Differing associations for sport versus occupational physical activity and cardiovascular risk, Ferrario et al., Heart 2018
2. Job strain and the incidence of coronary heart diseases - does the association differ among occupational classes - Ferrario et al - BMJ Open - 2017 3. Physical heaviness of work and sitting at work as predictors of mortality - Mikkola et al - BMJ Open - 2019
4. The physical activity paradox - six reasons why occupation physical activity (OPA) does not confer the CV-health benefits that leisure time PA does - Holtermann et al - BJSM - 2017 5. Do highly physically active workers die early? A systematic review with meta-analysis of data from 193 696 participants - Coenen et al., BJSM – 2018
5. Gezondheid en langer doorwerken, Gezondheidsraad, 2018