De richtlijn ‘Kanker en werk’ is ontwikkeld voor bedrijfsartsen met als doel behoud van en terugkeer naar werk door mensen met kanker. Een richtlijn op dit gebied was dringend nodig. Onvoldoende kennis bij medici – ook bij bedrijfsartsen –, werkgevers/leidinggevenden en werknemers leidt regelmatig tot onjuiste keuzes bij of verkeerde beeldvorming over mogelijkheden voor werk, werkhervatting en duurzame inzetbaarheid. Daarom blijft de arbeidsparticipatie van mensen die voor kanker worden of zijn behandeld achter bij de mogelijkheden die zij hebben, en gaat er onnodig veel menselijk kapitaal verloren.
De interventies van de bedrijfsarts zijn gericht op herstel in werkfunctioneren. Daarom ligt in deze richtlijn het accent voor het handelen van de bedrijfsarts op de eerste twee jaar verzuim. In deze periode kunnen de aanbevelingen in deze richtlijn nog leiden tot succesvolle re-integratie in het werkproces.
De ziekte kanker kent een bijzonder grote variatie in ziektebeelden, behandelingen en prognose. Behandeling kan van persoon tot persoon heel verschillend uitpakken qua resultaat, bijwerkingen en late effecten. Mensen die met kanker worden geconfronteerd, reageren bovendien zeer verschillend op hun ziekte en alle gevolgen. Voor de drie veel voorkomende klachten (vermoeidheid, psychische klachten en cognitieve klachten) komen in deze richtlijn diagnostiek en interventies aan de orde. De aanbevelingen zijn ook desgewenst na de eerste twee jaar verzuim toe te passen.
Als het gaat om de aanpak en uitvoering van de re-integratie bij kanker (binnen de bestaande kaders van wet- en regelgeving) blijkt dat werknemers en werkgevers behoefte hebben aan gezamenlijke, verantwoordelijkheid en regelruimte. Van de bedrijfsarts wordt hierin een duidelijke, coachende rol verwacht. Om actieve participatie aan de re-integratie te bereiken en de gewenste eigen inbreng en opties van de medewerker met kanker te waarborgen, is een open dialoog tussen de bedrijfsarts en werknemer een belangrijk middel. In de dialoog wordt zoveel mogelijk recht gedaan aan zowel de professionele kennis van de bedrijfsarts als de persoonlijke inbreng van de werknemer, waarbij diens wensen, waarden en voorkeuren worden meegenomen.
De belangrijkste functie van deze richtlijn is dat deze leidt tot een betere begeleiding voor de (potentieel) werkende1 met kanker; centraal staat de gezondheid en kwaliteit van leven van de (potentieel) werkende. De richtlijn geeft aanbevelingen over diagnostiek, over interventies om de kwaliteit van het leven van de werkende met kanker te verhogen, onnodig verzuim en instroom in uitkeringen/arbeidsongeschiktheidsregelingen te beperken, en over prognose en terugvalpreventie.
1 Werkenden: mensen met betaald werk, zonder onderscheid naar type arbeidscontract (dus ook mensen zonder arbeidscontract, zoals ZZP-ers). De potentieel werkenden zijn degenen die niet werken maar wel kunnen werken of (waarschijnlijk) in de toekomst in staat zijn om te werken. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan werkzoekenden of mensen die na behandeling en/of herkeuring weer op zoek zijn naar (al dan niet betaald) werk.
Bedrijfsarts Consulent Oncologie (BACO)
Een BACO is een bedrijfsarts die gespecialiseerd is in de begeleiding van werkenden met kanker. Bij vragen en/of problemen op het gebied van behoud van werk, (arbeids)revalidatie en werkhervatting adviseert de BACO mensen met kanker en diens behandelaren (medisch specialist, eigen bedrijfsarts en huisarts). Vroeg in het behandeltraject brengt de BACO expertise vanuit de eerste naar de tweede lijn zodat herstel van mogelijkheden om werk te verrichten tijdig aandacht krijgt en onderdeel wordt van het behandeldoel.
Meer informatie en een overzicht van de gespecialiseerde bedrijfsartsen vind je op de website van de Nederlandse Vereniging voor Klinisch Arbeidsgeneeskunde (NVKA).