Op 8 en 9 mei vormde Papendal opnieuw het decor voor de Bedrijfsgeneeskundige Dagen. Het congres bood dit jaar een tweeluik: op donderdag stond de basis van het vak centraal – jouw rol als bedrijfsarts in roerige tijden, het belang van kwaliteit en opleiding. Op vrijdag ging je met dat fundament de ‘perfect storm’ tegemoet, waarin technologische, maatschappelijke en ecologische factoren samenkomen en stress veroorzaken. Wat vraagt dit van jou als bedrijfsarts?
Gynaecoloog, onderzoeker, docent en voormalig hoofdredacteur van Medisch Contact Bertho Nieboer gidste de deelnemers soepel door het plenaire programma. Het congres bood nieuwe inzichten, ruimte voor reflectie én hoopvolle voorbeelden uit de praktijk. Bekijk hieronder de plenaire presentaties in een notendop en laat je inspireren voor je eigen werk.
NVAB dóór de bedrijfsarts – wetenschap en kwaliteit
Boyd Thijssens, voorzitter NVAB
“Wat als jij werkgever of patiënt zou zijn: zou je dan elke willekeurige collega-bedrijfsarts in alle vertrouwen inhuren of consulteren?” vroeg de voorzitter aan de zaal. Slechts een derde tot de helft van de aanwezigen beantwoordde deze vraag bevestigend. En dat terwijl verreweg de meesten zichzelf als bedrijfsarts een 7 of een 8 geven als bedrijfsarts, een dikke voldoende. Wat hebben we dan te doen als beroepsgroep? En wat betekent dat voor onze vereniging? Het vraagt in ieder geval om reflectie. Een groot deel van de leden ziet een rol voor de vereniging om bijvoorbeeld via nascholing de kwaliteit van de zorg die we leveren te verhogen.
NVAB vóór de bedrijfsarts – positionering
De nieuwe koers van de NVAB benadrukt de maatschappelijke positie van de bedrijfsarts. Meer focus op preventie, op medisch organisatieadvies en op zichtbaarheid in het publieke domein. Thijssens riep leden op de tweede BG-dag 2025 op om daar actief aan bij te dragen, ook al voelt dat soms spannend. Tegelijk kondigde hij aan dat de NVAB ondersteuning inschakelt: adviesbureau TwynstraGudde helpt ons de koers om te zetten in concrete stappen en impact in de praktijk.
AI in de praktijk
Mustafa Dönmez, bedrijfsarts en lid CNN
Een schilder met rugklachten – ten tonele in de persoon van dagvoorzitter Bertho Nieboer – komt op spreekuur – en AI schrijft in real-time mee. Binnen enkele seconden ligt er een re-integratievoorstel, een terugkoppeling aan de werkgever en zelfs een vertaling naar het Turks. De live demo liet zien wat er nú al mogelijk is met kunstmatige intelligentie. Het prikkelde, verbaasde én riep vragen op: wat betekent dit voor jouw rol als arts? Corrigeren we niet naar de fout toe? Mustafa beaamde de oproep om kritisch te kijken, maar zei ook “AI is ook een kans om menselijker te werken, omdat je helemaal bij het gesprek kunt zijn en niet met een oog naar je computer hoeft te kijken.”
Ontwikkeling van kennis: wat merk jij ervan?
Frederieke Schaafsma, bijzonder hoogleraar Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde NVAB – Amsterdam UMC
De bedrijfsarts is expert in belasting en belastbaarheid – mits we onze kennis en instrumentarium bijhouden en toepassen. Schaafsma daagde deelnemers uit: hoe objectief stel je belastbaarheid vast? Zijn wij in staat de rapportage van een arbeidshygiënist goed te vertalen naar een PAGO? Ken je het ICF-model, de Functionele Capaciteiten Evaluatie, het Capability-denken? Er zijn nog wetenschappelijke uitdagingen, zoals vermoeidheid of pijn en chronische ziekten, individuele kwetsbaarheid en blootstelling aan gevaarlijke stoffen door wonen of werk in het verleden. En benutten we de beschibkare kennis optimaal? Psychische klachten en uitval daardoor worden maar niet minder. “We kunnen wel de risicofactoren duiden, maar nog niet zo goed meten. Dat is een uitdaging voor de wetenschap.” Want er is ook veel wetenschappelijke kennis al wel beschikbaar, onder meer over psychische klachten. De wetenschap levert je bouwstenen – het is aan jou om ze te gebruiken en te blijven leren.
Geen toekomst zonder opleiden
Marjolein Bastiaanssen, bedrijfsarts, hoofd van de opleidingen tot bedrijfsarts en verzekeringsarts SGBO Radboudumc en Ralph Hackmann, bedrijfsarts, eindverantwoordelijk instituutsopleider NSPOH
Van 64 naar 473 aiossen in 10 jaar: een indrukwekkende groei, maar ook een capaciteitsvraag. De opleiding zoekt praktijk- en instituutsopleiders – nu én voor de toekomst. Bastiaanssen en Hackmann benadrukten hoe leren adviseren, PAGO uitvoeren en werkplekonderzoek doen vaste onderdelen zijn van het curriculum. Hoeveel veranderingen er nog aan komen, denk aan het ZonMw-project Centraal Aanmelden, een nieuw landelijk opleidingsplan en een vernieuwd Toetsboek. Opleiden vraagt lef én samenwerking. “Bedrijfsarts worden doe je niet alleen. Laat je zien – of je nu aios of al bedrijfsarts bent. De toekomst van het vak ligt in jouw handen: welke rol speel jij bij het opleiden van aios?”
Van lelijk eendje naar vliegende zwaan
Tessa Kouwenhoven-Pasmooij, bedrijfsarts & hoofdopleider, Ruby Corveleijn, orthopedisch chirurg bedrijfsarts – vliegerarts en Ariadne Roelants-Van Rijn, bedrijfsarts KLM Health Services
Van hakken naar sneakers – en van weerstand naar samenwerking. De bedrijfsartsen bij KLM grepen de eisen van de Arbeidsinspectie aan om écht iets te veranderen. Ze startten PAGO’s, een onderzoek naar fijnstof en verbeterden de samenwerking met andere professionals. Een concreet voorbeeld: veel houdings- en bewegingsapparaat klachten bleken te herleiden tot de hakken die cabinepersoneel tot voor kort moest dragen. Dat leidde tot een experiment met sneakers, die nu succesvol onderdeel geworden zijn van het KLM-uniform. Niet alles gaat vanzelf en niet alles gaat goed, maar de toon is gezet: gezondheid op de werkvloer verdient structurele aandacht. “Goed werknemerschap begint met goed werkgeverschap – en daar helpt initiatief van de bedrijfsarts bij.”
En nog een goede gezondheid!
Ignaas Devisch, professor in de medische filosofie en ethiek Universiteit Gent
Wanneer ben je gezond? En wie bepaalt dat? Devisch liet zien hoe de definitie van gezondheid steeds breder wordt en waarom dat risico’s in zich heeft. Gezondheid wordt daarmee een norm in plaats van een toestand. Maar gezondheid is geen individuele prestatie, het is afhankelijk van een systeem, betoogde filosoof Ignaas Devisch. Ook getuige dat de beste preventie nog altijd een hogere opleiding is. Zijn waarschuwing: let op voor ‘diagnose-expansie’ door screenings en tests, die mensen onnodig patiënt maken en de druk op de zorg vergroten. “Voorkom dat gezondheid een obsessie wordt – het is belangrijk, maar niet alles.”
Posterpresentaties en -winnaar donderdag
Fabienne van Vliet won de prijs voor de beste poster op 8 mei 2025 voor haar poster Cognitive Endurance Capacity Assessment: the course of cognitive functioning over a working day in a healthy working population
Vrijdag 9 mei 2025 – Perfect storm
De impact van AI op werk en samenleving
Marc van der Hoek, directeur Next Step AI & Lewis
AI verandert niet alleen ons werk, maar ook onze manier van leren, samenwerken en beslissen. Van menselijk werk naar hybride samenwerking, en uiteindelijk naar taken die volledig geautomatiseerd worden. De rol van de bedrijfsarts verandert mee. Hoe help je werkenden hierin hun weg te vinden – en jezelf? Van der Hoek en de 15-jarige Lewis lieten zien hoe AI nu al teksten samenvat, in podcasts omzet en antwoorden geeft op complexe vragen. Maar AI roept ook dilemma’s op: wie traint het systeem en onder welke arbeidsomstandigheden? Wat is de impact op het klimaat? “Technostress is reëel,” zei een deelnemer, “maar klimaatstress misschien nog wel meer.”
Project ErasmusArts2030
Daan Noij, CGO coördinator ErasmusMC
Van frontaal onderwijs naar casusgestuurd leren: studenten werken actiever, ontdekken breder en ontwikkelen zich als arts én mens. Noij beschreef hoe het ErasmusMC afscheid nam van passief onderwijs en koos voor leren vanuit praktijkcasussen, waarin ook sociaal geneeskundige thema’s een plek krijgen. Studenten leren reflecteren, samenwerken en hun professionele identiteit ontwikkelen. “Als we willen dat artsen later samenwerken en verder kijken dan hun specialisme, moeten we daar al in het onderwijs mee beginnen.
Burn-out: een moderne worsteling met stress?
Christiaan Vinkers, psychiater en hoogleraar Amsterdam UMC
Burn-out is geen diagnose, maar een containerbegrip dat ons vaak op het verkeerde been zet, stelde Vinkers. Hij pleitte voor systeembrede samenwerking tussen GGZ en bedrijfsartsen. Stress is dynamisch, contextgebonden en vraagt om herstel. De term ‘stressklachten’ helpt meer dan een vage diagnose. “Stress hoort bij het leven, maar actieve ondersteuning bij herstel is cruciaal. Wees eerlijk over wat werkt en laat de markt niet leidend zijn.”
Bestaanszekerheid en gezondheid
Erik Dannenberg
Een stevig pleidooi om niet het individu maar het systeem te bevragen. Flexwerk, lage inkomens en een doolhof van regelingen leiden tot stress en uitval. Dannenberg liet zien hoe bestaansonzekerheid, bureaucratie en wantrouwen in de overheid bijdragen aan stress, schulden en gezondheidsschade. De groep ‘werkende armen’ groeit en raakt klem. Zijn boodschap: organiseer samenwerking, vereenvoudig regelingen en herstel vertrouwen. Problemen ontstaan niet alleen in mensen – vaak ontstaan ze in systemen. Dáár moet je beginnen. “Organiseer hulp rondom mensen. Bedrijfsartsen kunnen daar een verbindende rol in spelen.”
Posterpresentaties en -winnaar vrijdag
Ruben Heuven won de prijs voor de beste poster op 9 mei 2025 voor zijn poster Het perspectief van zorgverleners op mechanismen onderliggend aan burn-out klachten – een complexe systeembenadering.
Samen door naar de BG-dagen 2026
De BG-dagen 2025 waren rijk aan inzichten, ervaringen en nieuwe perspectieven. Wat opviel? De wil om te leren, samen te werken en het vak steviger neer te zetten. Van strategische koers, opleiding en AI tot gezondheid, stress en bestaans(on)zekerheid – de BG-dagen 2025 boden stof tot nadenken én concrete handvatten. Als bedrijfsarts kom je het allemaal tegen en houd je het welzijn van de werkende scherp in het oog. Want juist in onzekere tijden is jouw rol van betekenis. De oproep? Durf initiatief te nemen, stel vragen en werk samen over domeinen heen.
