De Miljoenennota 2026, die op 16 september werd gepresenteerd, bevat zoals verwacht weinig nieuw beleid. Dat is begrijpelijk gezien de demissionaire status van het kabinet. In de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) staat de vereenvoudiging van de RIV-toets opgenomen. Het medisch advies van de bedrijfsarts wordt daarin leidend gemaakt. Daarmee vervalt de toets van de verzekeringsarts op de begeleiding van de bedrijfsarts. NVAB-voorzitter Boyd Thijssens: “Belangrijk is dat we met elkaar toewerken naar een systeem wat uitgaat van vertrouwen. Door het laten vervallen van de toets van de verzekeringsarts op de bedrijfsarts wordt de belemmering voor verzekeringsartsen om met bedrijfsartsen te overleggen weggenomen. Dit geeft ruimte voor samenwerking, overleg en begrip, wat ten goede komt van de werkenden en het vertrouwen van de werkgever in de bedrijfsarts.”
RIV-toets en rol bedrijfsarts
Eind 2018 stelde toenmalig minister Koolmees maatregelen voor om loondoorbetalingsverplichtingen makkelijker, duidelijker en goedkoper te maken. Een van die maatregelen was al om het medisch advies van de bedrijfsarts leidend te maken bij de toets op de re-integratie-inspanningen (RIV-toets). De wijziging is tot op heden steeds naar de tekentafel terug verwezen. Nu komt het opnieuw naar buiten in de begroting van SZW. Het moet de uitvoering eenvoudiger maken en de druk bij UWV verlichten. Deze maatregel past in de bredere ambitie van het kabinet om het sociale zekerheidsstelsel te vereenvoudigen. Grote stelselwijzigingen volgen later, onder meer via het programma OCTAS en het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Wij vinden het daarbij essentieel om in gesprek te blijven met alle betrokken partijen. Veranderingen moeten uiteindelijk ten goede komen van de werkende en voor ons staat hierbij het herstel van de gezondheid van zieke werkenden voorop.
De verzekeringsarts en de bedrijfsarts zijn niet onderling uitwisselbaar en dienen ieder een ander belang binnen het domein Arbeid en Gezondheid. De verzekeringsartsen zijn verantwoordelijk voor een goede uitvoering sociale zekerheid, de bedrijfsartsen voor het verlenen van arbeidsgerelateerde zorg. Wij vinden het belangrijk dat die rollen zuiver blijven, benadrukt Thijssens: “We moeten het risico voorkomen dat de begeleidingsrelatie tijdens verzuim wordt geschaad door de suggestie dat de bedrijfsarts oordeelt over het recht op WIA. Het is belangrijk dat de rol van de claimbeoordeling bij de verzekeringsartsen blijft liggen.”
Voorkomen van uitval moet voorop staan
Vervolgend: “De beste manier om druk aan de WIA-poort te verminderen, is voorkomen dat mensen uitvallen. De sleutel daarvoor ligt op de werkvloer.” In de begroting is ook enige aandacht voor preventie, zowel bij VWS als SZW. Denk aan Arbovisie 2040, onderzoek naar prikkels om meer aan preventie te doen op de werkvloer, terugdringen van administratieve lasten in de zorg, aandacht voor werkplezier en vakmanschap. “Maar,” zegt Thijssens, “De ervaring leert dat alleen prikkels en stimulansen niet voldoende zijn. Wat ons betreft moet de vrijblijvendheid van de Arbowet af. Zolang er onvoldoende wordt gehandhaafd, blijft preventie te vaak een papieren ideaal. Daarvoor zien we echter helaas te weinig terug in de begrotingen.”
Andere belangrijke punten
Naast de RIV-toets en preventie bevat de Miljoenennota 2026 meer relevante maatregelen:
Leefstijlpreventie en Gezonde Generatie 2040: waardevolle ambities, die wat ons betreft onlosmakelijk verbonden zijn met gezonde arbeidsomstandigheden en goed preventief arbobeleid.
Uitbreiding Lexces: meer beroepsziekten worden erkend en de regeling wordt geëvalueerd. Slachtoffers verdienen adequate compensatie, en hun ervaringen moeten leiden tot beter preventiebeleid.
Duurzame inzetbaarheid: in een nieuw akkoord ligt nadruk op gezond doorwerken tot pensioen. Cruciaal daarbij is een goed functionerende arbobeleidscyclus. Thijssens: Je kunt het stevig stellen: Als iemand uitvalt vóór pensionering, heeft de driehoek arbodienst – werkgever – werknemer gefaald in de zorg voor werkenden.
Zie ook
Laatst bijgewerkt op 21 september 2025, 09.25: het citaat in de inleiding is aangepast
