“Ik denk dat het voor werkenden in Nederland niet moet uitmaken of je bij een klein bedrijf werkt of bij een groot bedrijf. Je moet er gewoon op kunnen vertrouwen dat het goed geregeld is. Zeker als het gaat om gevaarlijke stoffen.” Dit zegt bijzonder hoogleraar Arbeids- en bedrijfsgeneeskunde Frederieke Schaafsma in de uitzending van Zembla over werken met gevaarlijke stoffen van 22 december jl.
Zembla: Jaarlijks overlijden er in Nederland zo’n 3.000 mensen door blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk. Nog meer mensen worden ziek. Wie erkenning zoekt voor zo’n beroepsziekte, moet vaak een jarenlange juridische strijd aangaan met de voormalig werkgever. In de praktijk blijkt het moeilijk te achterhalen in welke mate werknemers zijn blootgesteld aan gevaarlijke stoffen en of hun ziekte daardoor komt. Dit terwijl de werkgever wettelijk verplicht is om blootstellingsgegevens te registreren en 40 jaar lang te bewaren.
Het programma vertelt schrijnende verhalen van mensen die ernstig ziek of zelfs overleden zijn nadat ze in hun werk met gevaarlijke stoffen te maken hebben gehad. Het aantonen van een verband tussen de blootstelling en de aandoening blijkt heel moeilijk, met als gevolg dat slachtoffers jarenlang een juridische strijd moeten leveren om misschien erkenning te krijgen. Een van de moeilijkheden is het verkrijgen van informatie over de blootstelling, die is niet altijd voor handen of wordt niet gedeeld met de vragende werknemer. Schaafsma ziet daar graag een beter systeem voor, “waarin het voor een werkende in Nederland gewoon altijd mogelijk is zonder ingewikkeldheden om bij z’n eigen gegevens te komen.”
Naar schatting werken in Nederland een miljoen mensen met gevaarlijke stoffen, meldt Zembla. Noodzakelijk om gezondheidsrisico’s goed in beeld te brengen is de RI&E, wettelijk verplicht voor alle organisaties met personeel. Tamara Onos, veiligheidskundige en arbeidhygiënist, vertelt dat er nu al maar een bijzonder klein deel van de kleine werkgevers (12% van de bedrijven met <10 mensen in dienst) en slechts 34% van de grotere bedrijven (met > 100 mensen in dienst) de RI&E op orde heeft.
Sinds 2023 is er de Regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB). Het doel daarvan is om slachtoffers van stoffengerelateerde beroepsziekten erkenning te bieden voor het feit dat ze ziek zijn geworden door blootstelling aan bepaalde schadelijke stoffen op hun werk. Lees meer