Op donderdag 10 juli 2024 namen NVAB-voorzitter en vice-voorzitter Boyd Thijssens en Madelijn de Kleine deel aan een expertmeeting van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas). Octas presenteerde eind februari drie scenario’s om ons huidige, te complexe arbeidsongeschiktheidsstelsel te vereenvoudigen en meer te richten op re-integratie. Tijdens de bijeenkomst van 10 juli zetten prof.mr. B. Barentsen, hoogleraar sociaal recht en prof. dr. Daniël van Vuuren, hoogleraar Sociale Zekerheid en Economie, de aanwezigen vanuit hun perspectief aan het denken. Daarna besprak een brede vertegenwoordiging van het veld het advies van Octas vanuit drie perspectieven: werkenden, werkgevers en professionals. Wat werkt dan wel en wat niet?
Preventie, zekerheid en vertrouwen
De gesprekken bij de expertmeeting bevestigden de kern van scenario’s, het belang van zekerheid, vertrouwen en de menselijke maat. Dat kun je ook heel goed op de perspectieven vertalen, vertelt Thijssens: “Werkenden hebben vertrouwen nodig dat ze niet sjoemelen en zekerheid dat ze niet financieel onderuit gaan wanneer ze ziek worden. En werkgevers willen ook zekerheid en vertrouwen dat ze niet meteen jarenlang voor alle risico’s opdraaien. We willen ook graag dat mensen die ziek zijn of re-integreren, kunnen werken. Daarvoor is nu het tweede spoortraject. Maar zo’n systeem slaagt alleen als werkgevers bereid zijn om deze mensen aan te nemen.” Die bereidwilligheid heeft nu ook te lijden onder defensief gedrag en wantrouwen dat wordt veroorzaakt door hoe de Wet Verbetering Poortwachter en de WIA nu werken in de praktijk.”
Politieke keuzes nodig
Doel van deze bijeenkomst was om echt met elkaar in gesprek te gaan over de mogelijkheden, voordelen en nadelen. De uiteindelijke keuze wordt door de politiek gemaakt. Gaandeweg wil Octas steeds in gesprek blijven met het veld. Thijssens: Het is altijd goed om gedegen informatie op te halen. En het is veelbelovend dat de indruk bestaat dat onze nieuwe minister van SZW, Eddy van Hijum, de ambitie heeft om hier werk van te maken. Er gaat dus wel iets gebeuren. In het licht dat het huidige systeem echt onhoudbaar is, is alleen dat al heel belangrijk. Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat geen enkel scenario perfect is. Elk van drie uit het rapport heeft zijn voors en tegens. Dus nu komt het echt op de politiek aan om een keuze te maken. Dat is wat we nodig hebben.”
